فیستول مقعدی چیست و چطور ایجاد می شود

فیستول مقعدی چیست

فیستول به هر گونه ارتباط غیر طبیعی بین دو ارگان بدن گفته می شود. شایع ترین محل ایجاد فیستول در اطراف مقعد می باشد که به آن فیستول مقعدی می گویند.

فیستول یک اتصال غیرطبیعی است که دو عضو یا رگ را که معمولا به هم متصل نمی شوند به هم متصل می کند.

این اتصالات غیر طبیعی می توانند در هر نقطه ای بین روده و پوست، بین واژن و راست روده و جاهای دیگر ایجاد شوند.

زمانی که این بیماری به وجود می‌آید میان بافت ها و پوست ناحیه‌ی مقعد یک کانال غیر طبیعی به وجود می‌آید.

فیستول مقعدی معمولا به دنبال یک آبسه مقعدی یا عفونت ظاهر می‌شود ، درست در داخل مقعد تعدادی غدد کوچک وجود دارند که مخاط می سازند گاهی اوقات، این غدد مسدود می شوند و ممکن است عفونی شوند و منجر به آبسه شوند ، حدود نیمی از این آبسه ها ممکن است به فیستول تبدیل شوند.

انواع فیستول مقعدی

فیستول مقعدی به یک شکل نبوده و با توجه به نوع آن و همچنین بافت هایی که به همدیگر متصل هستند, در نقاط مختلفی بوجود می آید.

فیستول ها بر اساس محل ایجادشان به ۵ نوع تقسیم می‌شود ، به ترتیب رایج ترین تا کم رایج ترین، انواع مختلف عبارتند از :

فیستول بین اسفنکتریک

این مسیر از فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی شروع می شود و بسیار نزدیک به دهانه مقعد باز می شود.

فیستول ترانس فنکتریک

این مسیر از فضای بین عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی یا در فضای پشت مقعد شروع می شود. سپس از اسفنکتر خارجی عبور کرده و یک یا دو اینچ خارج از دهانه مقعد باز می شود.

فیستول سوپراسفنکتریک

این مسیر از فضای بین ماهیچه های اسفنکتر داخلی و خارجی شروع می شود و به سمت بالا می چرخد ​​و تا نقطه ای بالاتر از عضله شرمگاهی می چرخد، از این عضله عبور می کند، سپس به سمت پایین بین عضله پورپورکتال و بالابرنده آنی امتداد می یابد و یک یا دو اینچ در خارج از مقعد باز می شود.

فیستول اکسترا اسفنکتریک

این مسیر از رکتوم یا کولون سیگموئید شروع می شود و به سمت پایین امتداد می یابد، از عضله بالابرنده آنی عبور می کند و در اطراف مقعد باز می شود. این فیستول ها معمولاً در اثر آبسه آپاندیس، آبسه دیورتیکولار یا بیماری کرون ایجاد می شوند.

فیستول نعل اسبی

این فیستول در واقع دو دریچه نزدیک یا جدا از هم روی باسن ایجاد می کند. این دو سوراخ توسط یک مجرا لوله ای به هم وصل می شوند که به شکل یو U انگلیسی است.

علائم فیستول مقعدی

• درد ، تورم و التهاب در اطراف مقعد
• تخلیه خونی یا بدبو (چرک) از سوراخ اطراف مقعد
• تحریک پوست ، تورم و قرمزی اطراف ناحیه‌ی مقعد که ناشی از تجمع چرک و عفونت است
• درد هنگام اجابت مزاج
• خون ریزی
• تب، لرز و احساس خستگی عمومی به دلیل گسترش عفونت در بدن
• آبسه های مقعدی مکرر
• بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده

علت فیستول مقعدی

علت اصلی فیستول مقعدی گرفتگی غدد مقعد و آبسه مقعد است ، سایر شرایط بسیار کمتر می توانند باعث ایجاد فیستول مقعدی شوند عبارتند از :

• بیماری کرون (بیماری التهابی روده)
• شیمی درمانی
• بیماری سل
• دیورتیکولیت (بیماری که در آن کیسه های کوچک در روده بزرگ ایجاد می شود و ملتهب می شود.)
• سرطان
• ضربه به ناحیه‌ی مقعد و پارگی آن
• زایمان طبیعی سخت
• بیماری های مقاربتی
• بیماران مبتلا به ایدز
• اسهال مزمن
• ضعف سیستم ایمنی بدن
• عفونت روده ها

عوارض فیستول مقعدی

در صورت دیر اقدام کردن جهت درمان فیستول مقعدی یا عمل و جراحی نا موفق و یا اقدام نکردن جهت درمان فیستول مشکلاتی پیش می‌آید که عبارت است از :

• عفونت
• عود فیستول
• ناتوانی در کنترل حرکات روده (بی اختیاری مدفوع)

فیستول مقعدی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما معمولا می تواند فیستول مقعدی را با بررسی ناحیه اطراف مقعد تشخیص دهد ، او به دنبال سوراخی (مجرای فیستول) روی پوست خواهد بود سپس پزشک سعی می‌کند تا عمق دستگاه و جهت حرکت آن را تعیین کند.

برخی از فیستول ها ممکن است روی سطح پوست قابل مشاهده نباشند در این مورد، پزشک شما ممکن است نیاز به انجام آزمایشات اضافی داشته باشد مانند:

آنوسکوپی روشی است که در آن از ابزار خاصی برای دیدن داخل مقعد و رکتوم استفاده میشود.

پزشک شما همچنین می‌توانند از سونوگرافی و یا MRI برای بررسی فیستول استفاده کند.

گاهی اوقات جراح شما برای تشخیص فیستول باید شما را در اتاق عمل معاینه کند (به نام معاینه تحت بیهوشی).

اگر فیستول پیدا شود، پزشک شما ممکن است بخواهد آزمایش‌های بیشتری را انجام دهد تا ببیند آیا این بیماری با بیماری کرون (بیماری التهابی روده) مرتبط است یا خیر ، حدود ۲۵ درصد از افراد مبتلا به بیماری کرون دچار فیستول می شوند.

از جمله این آزمایشات می توان به آزمایش خون و کولونوسکوپی اشاره کرد ، کولونوسکوپی روشی است که در آن یک ابزار انعطاف پذیر از طریق مقعد وارد روده بزرگ می شود.

درمان فیستول مقعدی

تنها راهکار قطعی و موثر برای رهایی از بیماری فیستول و بقیه بیماری های نشیمنگاهی لیزر و عمل جراحی است.

لیزر درمانی می تواند بدون احساس درد، خونریزی و به طور قطعی این بیماری را درمان نماید اما عمل جراحی با دردسرها و عوارض خاص خود مانند دوره نقاهت طولانی و بستری در بیمارستان، درد، خونریزی و امکان ابتلا به سایر عفونت ها همراه است و درمان در خانه فقط می‌تواند باعث کاهش درد شود و نمی‌تواند به طور کامل باعث از بین رفتن این عارضه شود.

درمان خانگی فیستول

درمان خانگی فیستول فقط می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند و نمی‌تواند به طور کامل فیستول مقعدی را از بین ببرد.

• عسل
• استفاده از آب گرم و کمپرس گرم
• اجتناب از پاک کردن بیش از حد آن ناحیه
• رژیم غذایی سالم و مصرف فیبر
• پماد برای تسکین درد

جراحی فیستول مقعدی

این بیماری با درمان های خانگی قابل درمان نخواهد بود و فقط با عمل جراحی و لیزر میتوان آن را درمان کرد تکنیک های جراحی مختلفی برای درمان فیستول وجود دارد اما همه این روش ها نمی توانند درمان موثری باشند.

امروزه بهترین روش برای درمان فیستول با لیزر است که بدون هیچگونه عوارض و در ۲۰ دقیقه فرد را درمان می کند.

روش های زیر صرفا برای آشنایی بیشتر بیماران است :

• عمل فیستول با تکنیک فیستولوتومی
• تکنیک جراحی فیستول به روش استن یا ستون
• جراحی فیستول مقعدی با کوتر
• عمل فیستول با تکنیک فلپ آدوانسمنت
• پلاگین بیولوژیکی
• تزریق چسب فیبرین
• بستن مجرای فیستول بین اسفنکتریک یا روش لیفت

درمان فیستول با لیزر

تا مدت ها فیستول و بقیه عارضه های نشیمنگاهی فقط با جراحی سنتی از بین برده می‌شد.

اما امروزه با روش لیزر درمانی, بیمار می‌تواند در ۲۰ دقیقه بدون هیچگونه درد و خون ریزی این عارضه را درمان کنند.

در این روش دیگر هیچ گونه دوره‌ی نقاهتی وجود نخواهد داشت و فرد می تواند سریعا به کارهای روزمره خود برسد.

در روش لیزر درمانی بیمار کمترین درد را احساس خواهد کرد.

با این روش بیمار دیگر نیاز به بستری شدن ندارد.

بعد از عمل زخم به زودی ترمیم می‌شود و آسیبی به بافت های هموروئید وارد نمی‌شود.