پرولاپس رکتوم یا افتادگی رکتوم چیست
فهرست عناوین این مقاله
پرولاپس رکتوم چیست؟
رکتوم قسمت پایینی روده بزرگ است, جایی که مدفوع در آن تشکیل می شود. اگر رکتوم از محل طبیعی خود در بدن خارج و از دهانه مقعد بیرون بزند، به این عارضه پرولاپس رکتوم یا افتادگی رکتوم گفته می شود.
افتادگی رکتوم به دلیل ضعیف شدن ماهیچه هایی است که آن را در جای خود نگه می دارند.
راست روده آخرین بخش روده بزرگ قبل از مقعد است اینجاست که مدفوع برای خروج از بدن شما تشکیل و آماده می شود هنگامی که مدفوع وارد راست روده شما می شود، میل به اجابت مزاج را تحریک می کند و شبکه ای از ماهیچه ها مدفوع را از طریق مقعد به بیرون میراند اما زمانی که پرولاپس رکتوم رخ می دهد، خود رکتوم با آن حرکت می کند و به داخل کانال مقعدی می‌لغزد و گاهی اوقات از طرف دیگر خارج می شود, پرولاپس رکتوم ممکن است شبیه بواسیر یا هموروئید باشد.
پرولاپس اصطلاحی است که برای توصیف هر عضوی از بدن که از موقعیت طبیعی خود در بدن شما خارج شده است گفته می شود و به این معنی است که عضلات پشتیبان ضعیف شده اند و برخی از این اتفاقات با افزایش سن طبیعی است.
انواع پرولاپس رکتوم
بر اساس شدت عارضه ۳ نوع پرولاپس وجود دارد :
پرولاپس خارجی
کل رکتوم از مقعد خارج می‌شود.
افتادگی مخاط
بخشی از پوشش رکتوم از مقعد خارج می‌شود.
پرولاپس داخلی
راست روده شروع به ریزش و آویزان شدن کرده است اما هنوز از مقعد شما خارج نشده است.
علائم پرولاپس یا افتادگی رکتوم
- درد و خون ریزی مقعدی
- احساس فشار یا برآمدگی در مقعد
- سوزش و خارش مقعد
- احساس برآمدگی بعد از سرفه ، عطسه و بلند شدن
- احساس می کنید بعد از دفع مدفوع رکتوم یا مقعد شما خالی نیست
- وجود ترشحات و نشت مخاطی (مدفوع یا خون از مقعد)
- بی اختیای مدفوع و گاز روده
- هدایت پرولاپس با دست به داخل مقعد
- یبوست یا اسهال
عوارض پرولاپس رکتوم
- بی اختیاری مدفوع و گاز روده
- یبوست مزمن
- تضعیف فعالیت عضلات کولون
- قانقاریا
- خون ریزی
- انسداد مجرای خروجی
- سندرم زخم منفرد رکتال
- قطع خون رسانی به پرولاپس (خفگی)
دلایل ایجاد پرولاپس رکتوم
- نارسایی ماهیچه
- سالخوردگی و کهولت سن
- بارداری و زایمان
- آسیب قبلی به ناحیه مقعد یا لگن
- یبوست یا اسهال مزمن
- آسیب نخاعی یا عصبی
- فیبروز سیستیک
- عفونت های انگلی روده
- سرفه یا عطسه مزمن
- زور زدن هنگام اجابت مزاج
- هیسترکتومی
- اختلالات نورولوژیک
چه کسانی مستعد ابتلا به پرولاپس رکتوم هستند؟
زنان بیشتر از مردان به پرولاکس رکتوم مبتلا خواهند شد.
افرادی که بالای ۵۰ سال سن دارند.
کسانی که از یبوست یا اسهال مزمن رنج می‌برند.
افراد مسن و سالخورده‌ای که سابقه یبوست یا مشکلات لگن داشته اند.
و هر یک از این شرایط نیز می تواند سلامتی شما را در معرض خطر بیشتری برای افتادگی رکتوم قرار دهد :
- زور و فشار زیاد هنگام اجابت مزاج
- آسیب و دیسک کمر
- سابقه خانوادگی
- عفونت های انگلی مانند شیستوزومیازیس
- اختلال انسداد ریه
- هیپرتروفی خوش خیم پروستات
- اختلالات مادرزادی روده مانند بیماری هیرشپرونگ یا دیسپلازی روده عصبی
- آسیب یا مشکل در رباط ها که رکتوم شما را به دیواره روده متصل نگه می دارد
روش تشخیص پرولاکس رکتوم
پزشکان سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و سپس رکتوم شما را معاینه می کند پزشک ممکن است از شما بخواهد که عضلات خود را به گونه ای فعال کنید که گویی در حال دفع مدفوع هستید.
برای تایید تشخیص یا رد آن ممکن است از یک یا چند آزمایش زیر استفاده کنند :
آزمون رکتوم دیجیتال
این یک معاینه فیزیکی با استفاده از انگشتان و دستکش روغن کاری شده است.
مانومتری آنورکتال
این تست قدرت و سفتی اسفنکترهای مقعدی شما را اندازه گیری می کند.
کولونوسکوپی
در این روش، پزشک هنگام انجام کولونوسکوپی از یک لوله بلند، باریک و انعطاف پذیر که یک دوربین فیلمبرداری و لامپ کوچکی در انتهای آن متصل است برای مشاهده تمام روده بزرگ و مقعد استفاده میکند
پروکتوگرافی یا دفکتوگرافی
از دفکتوگرافی یا پروکتوگرافی برای بررسی و مشاهده حرکات لگن در هنگام فعالیت روده استفاده می‌شود. این روش هم نوعی تشخیص رادیولوژیک است و توسط دستگاه انجام می‌گیرد.
رکتوسکوپی
پروکتوسکوپی یا رکتوسکوپی یکی از روش های تشخیص بیماری های رکتوم یا انتهای روده بزرگ است در این روش پزشک متخصص با استفاده از لوله ای باریک و توخالی به اسم پروکتوسکوپ به طور دقیق داخل مقعد را معاینه می کند که توسط نور و لنز های مجهز و پیشرفته در این دستگاه داخل مقعد به خوبی قابل بررسی است
سونوگرافی ماهیچه‌های مقعدی
سونوگرافی مقعدی یک از روش‌های بی‌خطر و راحت برای تشخیص بیماریهای مقعد و روده بزرگ است. در این روش، مبدل دستگاه که به یک کامپیوتر متصل است، از طریق مقعد وارد بدن می‌شود و با تولید و دریافت امواج صوتی، تصویر بخش داخلی را ثبت میکند.
بیوپسی
بافت‌برداری یا بیوپسی که به آن تکه‌برداری و نمونه‌برداری نیز می‌گویند، یک آزمایش پزشکی است که معمولا توسط یک جراح یا متخصص رادیولوژی انجام می‌شود و شامل برداشتن نمونه‌ای از سلول‌ها یا بافت‌ها برای بررسی وجود یک بیماری یا تعیین وسعت آن است.
درمان پرولاپس رکتوم
برای درمان این عارضه باید سریعا اقدام کنید زیرا علاوه بر ظاهر بدی که ایجاد میکند, در صورت درمان نشدن عوارض زیادی را به دنبال دارد که زندگی فرد بیمار را مختل میکند.
درمان خانگی پرولاپس یا افتادگی رکتوم
روش های خانگی نمی‌تواند باعث نابودی و درمان پرولاپس رکتوم شود فقط میتواند به کاهش درد و تسکین آن کمک کند.
- استفاده از لگن آب گرم
- مصرف فیبر و سبزیجات
- استفاده از آلوئه ورا
- زور نزدن و عدم فشار هنگام اجابت مزاج
- پیشگیری از یبوست و اسهال
- عدم پوشیدن لباس های تنگ
- منظم بودن اجابت مزاج
- ورزش و تحرکات نرمشی
- استفاده از کمپرس آب سرد
- مصرف به اندازه آب و مایعات
جراحی پرولاپس یا افتادگی رکتوم
جراحی یک روش بسیار سخت و با استفاده از تیغ همراه با درد و خون ریزی است که عوارض زیادی ممکن است داشته باشد و احتمال عود آن وجود دارد ، توضیح روش های مختلف جراحی فقط جهت آشنایی بیشتر است.
۱-جراحی شکمی
- روش معمول
- روش لاپاراسکوپی
۲-جراحی از طریق مقعد (رکتوسیگموئیدکتومی پرینه)
درمان پرولاپس رکتوم با لیزر
لیزر به عنوان بهترین و مدرن ترین روش برای درمان بیماری های نشیمنگاهی شناخته شده است که بدون درد و خونریزی و با کمترین صرف زمان انجام می‌شود.
پرولاپس رکتوم خود به خود از بین نمی‌رود به تعویق انداختن پروسه درمان موجب افتادگی عضلات مقعد و پیشرفت بیماری خواهد شد.
در روش لیزر جراح با استفاده از لیزر که قابلیت انعقاد خون بعد از برش را دارد می تواند بدون کوچک ترین خونریزی چرک ها و عفونت ها را مشاهده و با دقت دستگاه لیزر بدون آسیب رساندن به بافت سالم درمان را انجام دهد.
مزایای لیزر پرولاپس یا افتادگی رکتوم
- سرپایی بودن عمل بدون نیاز به بستری
- دوره نقاهت و استراحت کوتاه
- مدت زمان کوتاه عمل (۱۵ الی ۳۰ دقیقه)
- بدون درد و خونریزی
- بدون نیاز به پانسمان
- بدون بیهوشی