عملکرد و ساختار مقعد
مقعد در انتهای دستگاه گوارش قرار دارد و اندازه کانال مقعد ۲ الی ۳ سانتی متر است.
عمل دفع مدفوع و مواد زائد ناشی از سوخت و ساز بدن بر عهده مقعد است و سوراخی در انتهای بدن همه موجودات زنده است.
این ناحیه دارای دو عضله به نام های اسفنکتر داخلی و اسفنکتر خارجی است.
عضله داخلی صاف و غیر ارادی است و عضله خارجی مخطط و ارادی است تا به فرد اجازه کنترل دفع را بدهد.
رکتوم هم قسمت دیگری از دستگاه گوارش است که در بالای مقعد قرار دارد.
مدفوع قبل از خروج وارد رکتوم میشود و در قسمت انتهایی روده بزرگ و بعد از کولون و قبل از مقعد است.
خط آنورکتال به انتهای مقعد متصل بوده و طول آن حدودا ۴ سانت است.
دو ناحیه مقعد و رکتوم را از یکدیگر جدا میکند این ناحیه حالت ارتجاعی داشته تا اجابت مزاج به وسیله آن صورت گیرد.
عملکرد و ساختار مقعد بسیار پیچیده است ولی دانستن آن میتواند کمک کننده باشد.
آشنایی با عملکرد و ساختار مقعد میتواند شما را با مراحل عمل دفع آشنا کند و با دانستن ساختار مقعد میتواند به شما در پیشگیری از عارضه های نشیمنگاهی کمک کند.
ساختار مقعد
مقعد از بافت سختی به نام فاسیا ایجاد شده است.
پوشش داخلی مقعد دارای چین های عمودی است که آن بخش را به دو قسمت بالا و پایین تقسیم میکند.
این چین ها شیارهایی در داخل مقعد ایجاد میکنند که خود به چین های کوچک تر به نام دریچه مقعدی تقسیم میشوند.
وظیفه اصلی شیار های مقعد ترشح مخاط است که به کمک غدد ترشح کننده این کار را انجام میدهند.
مقعد در دو سوم پایینی به درد و احساسات حساسیت بیشتری نشان میدهد در این ناحیه عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی قرار گرفتهاند که دارای منبع عصبی متفاوتی هستند.
دسته ای دیگر از عضلات که در خروجی مقعد قرار گرفته است عضلات لواتور آنی نام دارد ، این عضلات در کف لگن قرار گرفتهاند و غدد مقعد وظیفه حفظ رطوبت درون آنوس را بر عهده دارند.
بافت مقعد از منظر سلولی به سه بخش متفاوت تقسیم بندی میشود..
به طور کلی مقعد شامل قسمت بالایی با چینهای طولانی به نام ستونهای رکتوم است.
قسمت پایین یا عضلات منقبض داخلی و خارجی (اسفنکترها) برای کنترل دفع مدفوع و دهانه آنال میشود.
عملکرد مقعد
کولون محل ذخیره مدفوع است و معمولا رکتوم خالی میباشد و موائد زائد بدن قبل از ورود به مقعد در رکتوم قرار می گیرند.
در صورتی که گنجایش کولون پر شود دریچه ارادی باز شده و مدفوع وارد ناحیه رکتوم میشود.
سپس در این حالت شخص احساس نیاز به اجابت مزاج پیدا میکند و با اراده فرد دریچه خارجی باز شده و مدفوع از بدن فرد خارج میشود.
مقعد کمک میکنند تا حرکات روده بزرگ به درستی انجام شود.
اعصاب و ماهیچههای اطراف مقعد به صورت هماهنگ کار میکنند تا به بدن اعلام شود چه زمانی باید عمل دفع انجام شود و به شما اجازه میدهند آن را نگه دارید تا به توالت برسید.
درون مقعد پوشش مخاطی وجود دارد که با ترشح مخاط باعث روان تر شدن مجرای خروجی خواهد شد که در این صورت مدفوع راحت تر دفع میشود.
نوزاد معمولا تا قبل از ۳ سالگی به دلیل داشتن عضلات ضعیف تر نمیتواند مدفوع خود را کنترل کند که این وضعیت طبیعی بوده و پس از عبور از این سن برطرف میشود.
محل قرارگیری عضلات اسفنکتر داخلی و خارجی به ترتیب در داخل و خارج مقعد است.
وظیفه اصلی عضلات اسفنکتر ایجاد انقباض در دریچه مقعد است تا بتوان دفع مدفوع را کنترل کرد.
اسفنکتر داخلی
اسفنکتر داخلی عضله غیرارادی است که در داخل کانال مقعد قرار دارد و همیشه منقبض است.
زمانی که رکتوم فضایی برای نگه داشتن مدفوع ندارد آن را از طریق اسفنکتر داخلی وارد کانال مدفوع میکند.
اسفنکتر خارجی
این دریچه کاملا آگاهانه و تحت اراده فرد است.
تا زمانی که شما تصمیمی برای دفع نداشته باشید، مدفوع از آن خارج نمیشود به جز در زمانی که مقعد بیش از حد پر شده باشد.
اگر شرایطی باشد که ضربه باعث آسیب دیدن عضله اسفنکتر خارجی شود در این حالت فرد دچار بیاختیار دفع گاز و مدفوع میشود.
بیماری های مقعدی
ناحیه نشیمنگاهی یکی از حساس ترین قسمت سیستم گوارش است که دارای یک سری رگ ها و غدد بوده که وظیفه خونرسانی به مقعد را دارند.
دیواره این ناحیه بر اثر عوامل مختلفی مثل فشار زیاد، عدم رعایت بهداشت و … آسیب میبیند و موجب بروز بیماری های مختلفی میشود.
کانال رکتوم مانند هر ناحیه ای دیگر از بدن با قرار گرفتن در برابر عوامل بیماری زا مانند میکروب ها و ویروس ها دچار بیماری خواهد شد.
برای درمان همه این بیماری و عارضه ها لیزر درمانی بهترین روش درمان شناخته شده است.
پس اگر به این عارضه ها مبتلا هستید پیشنهاد ما به شما لیزر است تا در سریع ترین زمان آن را درمان کنید.
انواع بیماری های مقعدی :
- بواسیر یا هموروئید
- شقاق مقعدی
- آبسه مقعدی
- فیستول مقعدی
- کیست مویی
- پرولاپس رکتوم
- زگیل مقعدی
- سرطان مقعد
این موارد بالا به شرح زیر هستند :
بواسیر یا هموروئید
بواسیر به گشاد شدن رگ های وریدی در مجرای مقعدی میگویند که به کنترل مدفوع کمک میکنند.
زمانی که رگ ها متورم یا ملتهب میشوند این بیماری به وجود میآید.
این بیماری با واریسی شدن یا اتساع عروق در این ناحیه از بدن پدید میآید.
عامل و علت بواسیر وارد شدن فشار زیاد به ناحیه مقعد است.
دانستن عملکرد و ساختار مقعد میتواند شما را متوجه عامل بروز بیماری های نشیمنگاهی کند.
شقاق مقعدی
به زخم و خراشیدگی در پوست مقعد شقاق میگویند.
این عارضه باعث انقباض عضله داخلی مقعد میشود.
این انقباض باعث ایجاد درد شدید میگردد و افراد مبتلا به شقاق با درد در هنگام دفع مدفوع مواجه هستند.
در مواردی نیز پس از اجابت مزاج چند قطره خون نیز جاری میشود.
عامل اصلی بیشتر تمامی بیماری های نشیمنگاهی یبوست است.
آبسه مقعدی
اگر غده های چربی یا معمولی در هر ناحیه از پوست مقعد بسته شوند تبدیل به توده های برآمده و آبکی شده که آبسه نامیده میشوند.
این آبسه ها ممکن است در هر قسمتی از ناحیه نشیمنگاهی ایجاد شوند.
فیستول مقعدی
فیستول مقعدی موجب اتصال غیر طبیعی دو ارگان دیواره مقعد و روده به یکدیگر میگردد.
این مجرا عفونت های روده را به سطح پوست منتقل کرده و میتواند سبب ایجاد عفونتی شدید گردد.
کیست مویی
کیست مویی هنگامی است که مو به زیر پوست نفوذ کرده یا به سمت داخل بدن رشد میکند.
این عارضه یک عفونت توده مانند همراه با آبسه و خروج ترشحات چرکی است.
پرولاپس رکتوم
پرولاپس افتادگی قسمتی از دستگاه گوارش میباشد و پرولاپس رکتوم همان بیرون زدگی مقعد است.
این عارضه زمانی اتفاق میافتد که راست روده به سمت پایین مایل شده یا از مقعد خارج شود.
زگیل مقعدی
زگیل مقعدی یک عارضه پوستی است که در ناحیه مقعد و به واسطه بیماری های آمیزشی ایجاد میشود.
این زگیل در بیشتر مواقع اندازه بسیار کوچکی دارند و به شکل گل کلم دیده میشود که با درد، خارش، سوزش و حتی خونریزی همراه است.
سرطان مقعد
سرطان مقعدی یکی از کمیاب ترین نوع سرطان بدخیم است.
رشد بی رویه سلول های سالم بدن ، ویروس پاپیلومای انسانی ، شرکای جنسی مختلف ، مصرف بیش از حد از سیگار موجب بروز سرطان مقعد در افراد میشود.
پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقعدی
شما میتوانید با داشتن رژیم غذایی مناسب و فیبر دار و سبک زندگی سالم از یبوست و به سبب آن از سایر بیماری های نشیمنگاهی جلوگیری کنید.
دانستن عملکرد و ساختار مقعد میتواند به پیشگیری از بیماری های مقعدی و نشیمنگاهی کمک کند.
راه های پیشگیری بیماری های مقعدی و نشیمنگاهی :
- رژیم غذایی فیبر دار
- مصف مایعات به اندازه کافی
- تمیز و خشک نگه داشتن مقعد
- اجتناب از رابطه مقعدی
- تعویض مداوم لباس زیر
- استفاده از دستمال های نرم برای تمیز کردن مقعد
مرکز تخصصی لیزر بیماری های نشیمنگاهی
کلینیک تخصصی پیکاطب مجهزترین مرکز درمان بیماری های نشیمنگاهی با لیزر می باشد.
کارشناسان و مشاورین ما بصورت 24 ساعته آماده خدمت رسانی به شما عزیزان هستند.
شما کاربران گرامی می توانید از طریق شماره های داخل سایت یا از صفحه تماس با ما به صورت 24 ساعته و کاملا رایگان با این مرکز در ارتباط باشید.
در این مقاله سعی ما بر این بود که شما را با عملکرد و ساختار مقعد آشنا کنیم, تا شاید کمکی در جهت روند درمان بیماری شما کرده باشیم.
از همراهی شما متشکریم.